KREDZIARZ

P R Z E D P R E M I E R O W O

PREMIERA 28 LUTEGO

Chyba każdy mól książkowy słyszał już o KREDZIARZU. Ci, którzy mieli szansę zapoznać się z tą powieścią przed publikacją, nie szczędzą jej słów zachwytu, określając ją mianem porywającej, pomysłowo skonstruowanej i hipnotyzującej. Czy to wszystko prawda? Czy raczej jedna wielka szufla kitu, jakby powiedział jeden z bohaterów tej książki? Tak się złożyło, że ja również miałam wyjątkowe szczęście przeczytać promocyjny egzemplarz i znam już odpowiedź na to pytanie!

Akcja debiutanckiej powieści C.J Tudor toczy się w angielskim miasteczku, na dwóch zgrabnie ze sobą przeplecionych płaszczyznach czasowych: współcześnie oraz w roku 1986, w małej zaskorupiałej społeczności, w której wszyscy się znają i wszystko o sobie wiedzą. A przynajmniej tak to na pozór wygląda. Każdy ma przecież jakieś tajemnice, które skrzętnie chroni przed innymi. Dzieci także potrafią sporo ukryć, wiodąc podwójne życie równie umiejętnie jak dorośli, a ich sekrety bywają niekiedy większe, niż mogłoby się wydawać. Właśnie tak ma się sprawa z kilkoma nastolatkami, w których beztroskie dzieciństwo znienacka zakradło się coś nowego, tajemniczego i bardzo niepokojącego. Coś, co odzywa się i powraca 30 lat później, gdy główny bohater, dorosły już Eddie i jego równie posunięci w latach kumple otrzymują zagadkowe listy z rysunkiem kredowego ludzika.

Latem 1986 roku Eddie, który jest również narratorem opowieści, ma zaledwie 12 lat i spędza wakacje wraz ze swymi kumplami: Grubym Gav'em, Hoppo, Mickey'em Metalem i jedyną dziewczyną w tym towarzystwie - rudowłosą Nicky. Jak to dzieci sprzed ery play station i smartfonów, czas spędzają na ujeżdżaniu po okolicy na swych bmx-ach, budowaniu w lesie baz, szaleństwach na placu zabaw i zabijaniu nudy głupotami. W zmurszałym Anderbury niewiele się dzieje, a sensacją sezonu jest nowy mieszkaniec, budzący swym wyglądem i sposobem bycia ciekawość i lęk. To właśnie z nim zdaje się wiązać początek całej serii fatalnych wydarzeń, począwszy od wypadku w wesołym miasteczku, poprzez nieszczęsną zabawę w kredowe znaki, która przynosi dzieciakom więcej zgryzoty niż frajdy, aż po makabryczny finał - kiedy Eddie i jego przyjaciele znajdują w lesie poćwiartowane zwłoki młodej dziewczyny. Finał, który zresztą wcale nie okaże się końcem ich kłopotów. Kto zabił Elise i dlaczego nigdy nie odnaleziono jej głowy? Czy po latach prawda w końcu wyjdzie na jaw?

KREDZIARZ to historia, która ukazuje, jak przeszłość, zwłaszcza ta, która coś w sobie skrywa, kładzie się cieniem na resztę życia i prędzej czy później wraca  jak zły szeląg. Jak przystało na thriller, mamy tu umiejętnie dozowane i podkręcane napięcie, które właściwie nigdy nie zostaje do końca rozładowane. Autorka potrafi zrobić w przysłowiowego konia, podsuwając mylne tropy i gubiąc w domysłach. Ogromną rolę w tej opowieści odgrywa fantazja, która lubi płatać figle i potrafi porządnie nastraszyć, mieszając sny z rzeczywistością i wiodąc na grząskie tereny naszych lęków.

"Kręta, wąska ścieżka przez gęsty, ciemny las, prosto do chatki z piernika na samym dnie naszej podświadomości."

Czyż to nie brzmi znajomo? Czy nie definiuje naszego odwiecznego strachu przed tym, co nieznane, przyczajone na nas gdzieś w ciemnościach? C.J Tudor sprawia, że w każdym z nas siedzi przerażony roztrzęsiony 12-latek, nakręcający się podszeptami własnej wyobraźni.

W tej powieści mamy do czynienia z całą galerią umiejętnie nakreślonych, wyrazistych bohaterów. Przy czym większość z nich sprawia wrażenie, jakby miała swoją drugą, inną wersję. Mama Eddiego jest z zawodu lekarzem, ale w oczach społeczności uchodzi za morderczynię nienarodzonych dzieci. Wielebny Martin jest pastorem, ale potrafi porwać ludzi hasłami pełnymi jadu i nienawiści. Nawet Eddie zdaje się nie mówić nam do końca całej prawdy o sobie, jakby w tym rozczochranym chłopcu, a później dorosłym nieudaczniku krył się drugi Eddie, który jeszcze nie dał się poznać.

C.J. Tudor dała w swym debiucie popis pomysłowości i znakomitego stylu. Udało jej się również znakomicie uchwycić atmosferę małomiasteczkowości i oddać klimat dorastania w kiczowatych, ale niepowtarzalnych latach 80-tych, specyficznej ery, kiedy dzieciaki słuchały disco i heavy-metalu, oglądały w telewizji Doctora Who, toczyły bitwy pistoletami na wodę i ozdabiały swe bmx-y szpanerskimi naklejkami. To właśnie rówieśnicy Eddiego, Gav'a, Nicky i reszty odnajdą się w tej powieści w szczególny sposób, rozpoznając w tych dzieciakach samych siebie. To nie tylko niesamowita, mroczna intryga, rozegrana na ludzkich sekretach, skrzywionych słabościach i namiętnościach, ale również doprawiony sentymentem pean na cześć pewnej ery i przyjaźni. Oraz głos sumienia, szepczący z przestrogą, że jeśli coś się przeskrobie, niechybnie przyjdzie czas za to zapłacić.

Ta znakomita, sugestywna, niepokojąca historia wgryza się w myśli, a potem śni się po nocach. Thriller nie jest moim ulubionym gatunkiem literackim, gdyby jednak wszystkie thrillery były tak dobre i wciągające, mogłabym je czytać tonami.

Wiecie, co zrobicie, kiedy już skończycie czytać KREDZIARZA? Zaczniecie jeszcze raz. Jeśli jednak jakimś przedziwnym zrządzeniem losu po przeczytaniu tej książki nie będziecie oszołomieni i totalnie nią zachwyceni, to wybaczcie, że znów zacytuję, ale... You cannot be serious!

 

 

KREDZIARZ. (The Chalkman).  C.J. TUDOR. Przekład: Piotr Kaliński. WYDAWNICTWO CZARNA OWCA. 2018

Za egzemplarz recenzencki dziękuję Wydawnictwu Czarna Owca.